Karta charakterystyki (ang. Safety Data Sheet – SDS) jest dokumentem składającym się z XVI sekcji, której najnowszy format został określony w odpowiednim unijnym rozporządzeniu. Najnowsze rozporządzenie (UE) 2020/878 określa format kart przygotowanych po 1 stycznia 2021 r.  Karty charakterystyki wcześniej nazywały się MSDS czyli Material Safety Data Sheet.

Karta charakterystyki zawiera informacje o bezpiecznym obchodzeniu się, magazynowaniu i transporcie substancji i mieszanin niebezpiecznych. Informuje też użytkownika jakie zagrożenia stwarza dany produkt. Informacje te zostały uporządkowane w określony sposób w XVI sekcjach karty charakterystyki.

Karta charakterystyki wymagana jest dla mieszanin i substancji niebezpiecznych oraz zgodnie z artykułem 31 rozporządzenia REACH:

-w przypadku gdy substancja jest trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna lub bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do bioakumulacji zgodnie z kryteriami zawartymi w załączniku XIII; lub

c) w przypadku gdy substancja znajduje się na liście sporządzonej zgodnie z art. 59 ust. 1 z powodów innych niż określone w lit. a) i b)

Zgodnie z artykułem 31 rozporządzenia REACH, dostawca mieszaniny lub substancji musi sporządzić i przekazać odbiorcy produktu gdy:

substancja lub mieszanina spełnia kryteria klasyfikacji jako stwarzająca zagrożenie zgodnie z rozporządzeniem CLP;

jest to substancja trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna (PBT) lub bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (vPvB) zgodnie z kryteriami zawartymi w załączniku XIII do rozporządzenia REACH

substancja znajduje się z jakichkolwiek innych powodów na liście kandydackiej substancji podlegających procedurze udzielania zezwoleń zgodnie z art. 59 ust. 1 rozporządzenia REACH.

Zgodnie z artykułem 32 rozporządzenia REACH:

Dostawcy bez zbędnej zwłoki aktualizują te informacje w następujących sytuacjach:

a) gdy tylko pojawią się nowe informacje, które mogą mieć wpływ na środki kontroli ryzyka, lub nowe informacje o zagrożeniach;

b) w przypadku udzielenia lub odmowy udzielenia zezwolenia;

c) w przypadku zastosowania ograniczenia.

Dodatkowo należy dokonać aktualizacji karty, gdy zmieni się receptura produktu, zmieni się nazwa lub adres dostawy.

Ważne ! Od 1 stycznia 2021 r. obowiązuje nowy szablon karty charakterystyki. Produktu wprowadzone na rynek przez tą datą mogą mieć kartę charakterystyki opracowaną jeszcze w starym szablonie.

ADR to Umowa Dotycząca Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów Niebezpiecznych. Jest to akt prawny o zasięgu lokalnym obowiązujący obecnie w 52 państwach (m in. wszystkie kraje Europejskie) regulujący przewóz drogowy towarów niebezpiecznych. Obecnie obowiązuje Umowa ADR na lata 2021-2023 (w Polsce od 1 lipca 2021). ADR podlega stałym nowelizacjom w cyklach dwuletnich zawsze w roku nieparzystym.

IMDG to Międzynarodowy Kodeks Morski Towarów Niebezpiecznych (International Maritime Dangerous Goods Code).

Kodeks IMDG stanowi wykonanie przepisów części A rozdziału VII Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS), opublikowany przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO- International Maritime Organization) w Londynie. Jest to akt prawny o zasięgu światowym obowiązujący wszystkich uczestników przewozu organizujących wysyłki towarów niebezpiecznych droga morską.

Doradcę ADR (DGSA) zgodnie z Ustawą oraz z Umową ADR ma obowiązek wyznaczyć każde przedsiębiorstwo, które spełnia definicję co najmniej jednego z uczestników przewozu towarów niebezpiecznych wymienionych w ADR. Są to główni uczestnicy przewozu: nadawca, przewoźnik, odbiorca oraz pozostali uczestnicy przewozu – pakujący, napełniający, załadowujący, rozładowujący. Z obowiązku tego zwolnieni są uczestnicy przewozu, którzy każdorazowo wykonują powyższe czynności w ramach wyłaczeń przewidzianych a ADR, a zatem przewozy takie będą odbywały się pojazdami dla których nie jest wymagane oznakowanie tablicami barwy pomarańczowej.

Roczne sprawozdanie z działalności uczestnika przewozu w zakresie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (w skrócie sprawozdanie roczne ADR) ma obowiązek przygotować doradca ADR (DGSA) wyznaczony w przedsiębiorstwie dla kierownictwa tego przedsiębiorstwa. Sprawozdanie należy sporządzić w dwóch egzemplarzach oraz wysłać jeden egzemplarz rocznego sprawozdania w terminie do dnia 28 lutego każdego roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie do wojewódzkiego inspektora transportu drogowego (WITD) właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych. Drugi egzemplarz sprawozdania rocznego ADR należy przechowywać w siedzibie przedsiębiorstwa (uczestnika przewozu) przez okres 5 lat od dnia jego wysłania.

Taka informacja znajduje się w karcie charakterystyki w sekcji XIV. Do każdego towaru niebezpiecznego wraz z pierwszą dostawą powinien zostać przekazany dokument  karta charakterystyki – z angielskiego SDS – Safety Data Sheet. Dawniej ten nazywany był MSDS – Material Safety Data Sheet.

Karta charakterystyki jest dokumentem, której szablon określony jest, przez unijne przepisy. Sekcja XIV dotyczy przewozu lądowego, morskiego i lotniczego. W tym miejscu karty charakterystyki podaje się numer UN, pełną nazwę przewozową, grupę pakowania, klasę zagrożeń oraz inne informacje związane z transportem materiałów niebezpiecznych.

Brak numeru UN w sekcji XIV karty charakterystyki oznacza, że produkt nie podlega przepisom ADR.

Rozporządzenie REACH to unijny akt prawny określający zasady bezpiecznego wprowadzania do obrotu substancji i mieszanin. W rozporządzeniu tym określono sposoby oceny zagrożeń stwarzanych przez substancje w celu poprawy ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska przed zagrożeniami, jakie mogą stwarzać chemikalia. Przepisy te nakładają na producentów i importerów m.in. obowiązki rejestracji substancji i przekazywania uzyskanych informacji w łańcuchu dostaw.

Obowiązki związane z rejestracją REACH dotyczą (z pewnymi wyjątkami) substancji produkowanych bądź importowanych, w postaci własnej lub w mieszaninie, a także pod pewnymi warunkami w wyrobach w ilości co najmniej 1 tony rocznie.

UFI i system zgłaszania mieszanin dotyczy producentów, importerów i dystrybutorów mieszanin niebezpiecznych wprowadzanych do obrotu na teren UE.

Obowiązują następujące okresy zgłaszania mieszanin i umieszczania kodu UFI na etykiecie:

• 1 stycznia 2021 r. (zastosowanie konsumenckie lub zastosowanie profesjonalne)
• 1 stycznia 2024 r. (zastosowanie przemysłowe)